Tkwić w zachwycie[1]
Mowa
o wystawie Mandale/Wielki duch Magdaleny Uchrońskiej w Miejskiej Galerii
Sztuki w Częstochowie (grudzień 2020). Była ona propozycją wyjątkową pod
względem zastosowanej formy wyrazowej i zawartości poznawczej w obszarze i na
gruncie wiedzy wewnętrznej (ezoterycznej). Artystka tworzy własne struktury
mandali czy też yantr, które obrazują symbolicznie - a zdaje się też że realnie
- relacje sił wszechświata, mających manifestacje między kwadratem (ziemia,
człowiek) a okręgiem (niebo, kosmos). Diagramy lub też ideogramy aspektów
uniwersum określane są jako podpory i narzędzia w systemach
filozoficzno-religijnych. W Europie wykorzystywał je między innymi Pitagoras.
Były stosowane nawet w chrześcijaństwie, jak na przykład labirynt w niezwykłych
i cudownych katedrach gotyckich. I także w architekturze, gdzie obecny był
problem kwadratury koła w głównie w planach kościelnych budowli, ich
wieżach i kopułach.
Można
je wszystkie sprowadzić do podstawowych praw świata, zawartych w świętej
geometrii.
Malarka
zamieściła w katalogu wiele wypowiedzi przywódców duchowych, których intuicje
pokrywają się z twierdzeniami Einsteina i mówią o potrzebie otwartości,
spontaniczności, wyobraźni i miłości do każdego istnienia. Prowadzi nas
ona medytacyjnie poprzez świat form mówiących i zakotwiczających nas w proces
wzrostu mentalno-duchowego. Zadziwia, że dzieje się to w języku
geometrii, łagodzonym formami organicznymi. Stąd rozpoznajemy przyswojone
i na nowo zaadaptowane elementy kosmicznego kwiatu i drzewa życia, przeważnie z
silnie zaznaczonym centrum (Górą Meru, Axis Mundi- oś i ramię świata).
Symbolika
taka jak omawiana jest elementem poznania inicjacyjnego w ruchach
hermetycznych (dla wtajemniczonych).
A
ponieważ mówimy o dziełach artystycznych trzeba zwrócić uwagę na walory
estetyczne tych mandali, ich łagodne tony barwne rozwijają się na wybranej
dominancie i budzą dobry kontemplacyjno-uspokajający nastrój umysłu i ducha.
Utkane z podstawowego znaku punktu (jak w sztuce Aborygenów) strukturalne sieci
tych mandali, komponują się z poszczególnych elementów geometrycznych,
reprezentują konkretne fenomeny i otwierają naszym zmysłom przyjazną
przestrzeń i proponują wgląd w naturę zjawisk.
Taka
postawa artystyczna zakłada wiarę w moc sztuki ale co cenne nie jest jak to
często bywa uganianiem się za ułudą instynktów i emocji.
Propozycja
Uchrońskiej jest też pozytywnym przykładem pracy twórczej opartej o solidną
podstawę, wyrażającą się w podejmowaniu wyzwań i świadomość, że przekaz
wizualny rządzi się swoimi regułami komunikacyjnymi.
Magdalena
Uchrońska chroni nas jej gwiezdnymi
talizmanami.
[1] Figura zaczerpnięta z wypowiedzi A. Einsteina, zamieszczonej w katalogu Mandale/Wielki duch Magdaleny Uchrońskiej, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, grudzień 2020.